Q iyaastii saddexdii sannadood ee ugu dambeeyey waxa magaalooyinka
Soomaalilaan ka bilaabmay in meherrada loo leexiyo inay ka qabsoomaan
masaajidada, halkii markii hore laga tegi jiray huteelada faraha badan ee
hoolalka casriga ah u dhistay adeegyo badanna u diyaariyay si ay u soo jiitaan
dadka is-calmaday ee meherka diyaarka u ah. Qormadan waxa aynu ku dul-istaagi
doonaa hababka ay u shaqeeyaan meherrada ka dhaca masaajidadu.

KHARASHKA LAGA QAADO MEHERKA MASAAJIDKA

Masuuliyiinta masaajidadu wakhtiyadii hore wax lacag ah kamay qaadi jirin
meherrada ka dhaca masaajidada, hasayeeshee markii ay bateen meherradii ayey
masuuliyiintii soo rogeen inay lacag ka qaadaan, oo waxa ay arkeen inay fursad
lacag samayn ahi ku jirto. Lacagta laga qaadayo way ku kala duwan yihiin
masaajidadu. Tusaale ahaan masaajidada ku yaalla meelaha badhtamaha magaalada
ama suuqa ayaa ah kuwa ugu lacagta badan, halka kuwa ku yaalla xaafadaha ama
meela ka fog faras magaalaha ay jaban yihiin ama aan wax lacag ahba laga
qaadin. Masaajidada ku yaalla badhtamaha suuqa iyaga laftoodu waxa ay ku kala
duwan yihiin xaddiga lacagta laga qaado dadka.

Masaajidada qaarkood waxa laga qaadaa $130 – 200 meherkiiba, kaarka meherka
lagu gelayo waxa shaanbad tii hudheelada oo kale ah lagaga soo dhuftaa
masaajidka, waxaana si gaar ah looga qaadaa $15. Masaajidada qaarkooda waxa ay
ka jaban yihiin kuwa sare, oo waxa laga qaadaa inta u dhaxaysa $65 illaa $80.
Suuqa meherrada ee masaajidada ku yaalla badhtamaha Hargaysa waa kuwa xaami
ah, wuxuu mid ka mid ah shaqaalaha masaajidadu ii sheegay inay maalintii ugu
yaraan ay ka dhacaan laba meher ama ay ka bataan oo illaa saddex ama afar
gaadhaan. Waxa iyana jirta in meherrada qaarkood habeenkii ay ka dhacaan
masaajidada. Markaa haddii aynu xisaab ahaan eegno maalintii haddii aynu ka
soo qaadno inay ka dhacaan laba meher oo min $80 ahi, bishii waxa ay
noqonaysaa: 30 x 80= $2400. Haddii intaasi laga sii kordhiyo lacagtu way ka
badanaysaa. Illaa hadda lama hubo in lacagtaasi masaajidka nadaafaddiisa,
dayactirkiisa iyo shaqaalihiisa waxa uu ka soo gaadho iyo in kale. Waxa aynu
ognahay in inta badan masaajidada loo ururiyo lacag laga qaado dadka ku
tukanaya si dayactir loogu sameeyo. Waxa aan xusuustaa sheeko nin wadaad ah oo
masaajid khudbad jimce ka jeedinaayey ayaa wax-bixinta iyo sadaqada ku
dheeraaday, dabadeed xaaskiisii oo masaajidka ku tukanaysay ayaa is-kala garan
weyday, markaasay dahabkeedii sadaqado u bixisay. Markii ay gurigii isugu
tageen ayey ku tidhi “Sheekh maanta khudbad qiimo badan ayaad jeedisay oo
sadaqada iyo wax-bixinta ka hadlaysa, markaasaan qiirooday oo aan dahabkaygii
oo dhan sadaqo ula baxay” Markaasuu ku yidhi “isku maynaan ogeyn in aad
dahabkaaga bixiso, balse dadka in aynu ka gurno ayey ballanteennu ahayd”.

SHAQAALAHA MASAAJIDKA IYO GABBAATIGA

Ka hor inta aanay masaajidka soo gelin labada dhinac ee ku ballansan meherku,
waxa masaajidka dhexdiisa sii jooga shaqaalaha masaajidka iyo laba askari oo
ka tirsan ilaalada gaarka ah ee masaajidka. Labada askari waxa ay joogsadaan
albaabka ay ballantu tahay inay ka soo galaan dadka ballansani, si ay u guraan
kaararka casuumaadda ee lagu gelayo meherka. Marka ay dadka labada dhinac ku
soo dhamaadaan gudaha masaajidka ayey shaqaalaha iyo askartuba ka mid noqdaan
kuwa ka tirsan dadka labada dhinac ee meherka ku ballansan, iyaga oo lacagta
gabaatiga ka qaata labada dhinac ee meherka ku kulmay. Qaarkood waxa ay
dalbadaan lacag ka badan ta ay dadku qaadanayaan, iyaga oo ku af-gobaadsanaya
waar culimada u kordhiya.

MAXAA KU JABAN IN MEHER MASAAJID LAGU QABTO?

Dadka is-mehersanaya iyo eheloodu waxa ay jecel yihiin in goobtan barakaysan
ee gurigii Ilaahay ah ay isku mehersadaan oo ay qaataan sahayda ducada si
guurkoodu uu u naajixo inkasta oo ay jiraan dad kale oo ku dooda in dhaqankan
ugubka ahi yahay ku dayashada masiixiyiinta ama si guud reer galbeedka oo
kaniisadaha ku qabsada faraanti geliskooda balse taas waxa looga jawaabi karaa
inay jiraan qaybo kamida dhulka soomaalida iyo caalamka islaamka oo
tobanaankii sano ee u danbeeyeyba dhaqankani ka jiray. Si kastaba ha ahaatee
waxa jira arrimo haddii dhinaca kale laga istaago weji kale u yeelaya
meherrada masaajidada, taasi oo ah inay masaajidadii isu-beddeleen hoolalkii
dadka laga kireyn jiray ee lacagta laga samayn jiray, maadaamoo masaajidadii
iyo hoolalkii isku lacag noqdeen. Maadaama masaajidda lacago fara badan loo
uruuriyo jimce walba ama bishiiba mar oo uuna jirin walwal laga qabo
dayactirkiisa iyo nadaafaddiisa waxa habboon inuusan noqon goob ganacsi oo ay
wadaadadu u adeegsadaan inay ku ciriiryaan huteelada iyo goobaha kale ee kaga
habboon adeeg bixintan masaajidka. Masaajidku waa goob cibaado ee maaha goob
ganacsi.