X agaagii 1687, Sir Isaac Newton waxa uu daahfuray buugiisii “Philosophiæ
Naturalis Principia Mathematica (the Principia), buugaasi waxyaabaha ku cusbaa
ee uu Newton la shirtagay waxaa ka mid ahaa Xeerka Cuf-isjiidadka Kowniga ah
(Universal Law of Gravitation), xeerkani waxa uu qabaa in cuf (shay) kasta uu
kusoo jiito cufafka kale awood, awoodaas oo ku falgalaysa qad mala-awaalka
toosan ee bartanka ka gooya cuf walba. Awoodaasi waxa ay saami gal quman ku
tahay maxsuulka kasoo baxa isku dhufashada labada cuf, waxa ayna saami gal
rogan ku tahay labajibaarka masaafada ay isku jiraan labada cuf. Haddii aan
sii faahfaahiyo halkaasi, laba cuf kastaahi waa ay is cuf-isjiitaan, ayada oo
awoodda ay isku sheeganayaana ay ku xirantahay laba arimood oo kala ah; sida
ay cuf ahaan u weyn yihiin, iyo hadba masaafadda ay isku jiraan. Markasta oo
uu cufku badanyahay, awoodda cuf-isjiidadkuna waa ay badantahay (saami gal
quman), markasta oo masaafada ay isku jiraan labada cuf ay dheeraatana cuf-
isjiidadku waa uu yaraadaa (saami gal rogan). Ugu dambayn, labada cuf midka
weyn dhankiisa ayaa loo jiitaa midka yar, waana sababtaas mida keentay in
dayuxu dhulka ku meeraysto, dhulkana uu cadceeda ku meeraysto, cadceedda
laftigeedana ay ku meeraysato dalool madoobe ku yaala bartanka diilin
caanoodkeena.

Marka aynu u weecano awooda cuf-isjiidadka dhulka, waa mida suura gelisay in
wax walba oo dhulka dushiisa saaran ay dhulka uun ku sugnaadaan oo aysan ka
duulin oogada dhulka. Dhulku maadaama uu aad uga weyn yahay wax walba oo
dushiisa saaran, sidaas daraadeed, awood cuf-isjiidad oo xoogan ayuu ku hayaa
wax walba oo oogadiisa ku sugan. Inta mitir ee aad kor u boodi karto marka aad
dhulka dushiisa joogto waa ay ka yartahay inta aad boodi karto marka aad
dayaxa dushiisa joogto, maadaama uu dayuxu cuf ahaan ka yaryahay dhulka.

Marka aad dhulka dushiisa wax qaadayso ama aad xajinayso, waxa aad la
hardamaysaa oo aad ka guulaysanayso waa cuf-isjiidadka dhulka, haddii uu cuf-
isjiidadkaasi jiri lahayn, uma aadan baahateen in aad wax qaado. Nuxurku waa
in falka qaadista looga gudbo ama looga guulaysto cuf-isjiidadka dhulka.
Injineerada ama kuwa wax dhisaahi, waxa ugu badan oo ay caqabadda kala kulmaan
waa cuf-isjiidadka iyo sidii ay uga guulaysan lahaayeen. Haddii cuf-isjiidadku
guulaysto, dhismahaasi waa uu dumi, haddiise la iska caabiyo cuf-isjiidadka,
dhismahaasi waa uu jiri waxa uuna noqon mid hawl gal ah. Maadaama qaadistu
caddayn u tahay jiritaan cuf-isjiidad, haddaba waxa la qaaday si ay ugu
sugnaadaan xaalada sugan oo xasilooni ah, waa in la helaa meel loo gudbiyo
amaba la iskaga reebo awoodii la siday. Xoogga ku falan dhismaha, ugu dambayn
waxa ay ku aruuraan dhulka, halkaas ayuuna dhismahii iskaga reebaa, awoodii uu
siday, asaga oo usii marinayo aas-aaska (foundation-ka). Marka aad 50 kilogram
oo sokor ah ku sido dhabarkaaga, waxa aad awoodda uu 50-kaasi Kg kugu reebayo,
adigana iskaga sii gudbinaysaa dhulka, adiga oo dhulka ugu gudbinaya halka ay
cagahaaga iyo dhulka iska taabtaan.

Falka qaaditaanka ma dhaco, illaa in ay jirto cuf-isjiidad laga guulaysanayo
oo cagsigiiga loo shaqaynayo, iyo sidoo kale in ay jirto, meel la iskaga
reebayo waxii aad qaaday oo ah halka aad usii gudbinayso awoodda kugu
falgashay ee aad xajinayso.

Diimaha qaasatan diinta Islaamka waxa ay ka hadashaa “Carshi la qaadayo” sidii
la doonaba haloo qaadee, haddaba arintaasi, waxa ay noqonaysaa in ay jirto
meel carshigaasi laga soo cuf-isjiidanayo oo kuwa xajinaya carshiga ay ka
ilaalinayaan in uu ku dhaco. Meeshaasi cuf ahaan waa meel ka weyn carshiga.
Kuwa carshiga xajinaya ayaa ayagana u baahan meel ay u gudbiyaan xoogga ay
sidaan, taas oo uu macnaheedu yahay meel ay ku taagsadaan. Arinta kale ee
muhiimadeeda leh ayaa ah in xajinta carshiga ay caddayn u tahay in carshigu
cuf leeyahay.

Bal Sheikh Xassaana ila daawada iyo sida uu u sharxayo diinta iyo waxa ay ka
tiri qaar ka mid ah kuwo xambaarsan carshiga, qaasatan mid ka mid malaa’igta
xambaarsan oo la yiraahdo Diik.